İçindekiler:
- OHAL kararnamelerini kim denetler?
- Olağanüstü hâl ilanı kararı denetlenebilir mi?
- Olağanüstü hali kim iptal eder?
- Olağanüstü hâl kararnamelerinin yargı denetimini hangi mahkeme yapar?
- Kanun Hükmünde Kararname denetimini kim yapar?
- 1982 Anayasasının ilk haline göre olağanüstü hal ilanını aşağıdakilerden hangisi karar verirdi?
- Aşağıdakilerden hangisi gerekli gördüğü takdirde ilan edilen olağanüstü hali kaldırabilir?
- Cumhurbaşkanlığı kararnamesi Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenebilir mi?
- Olağanüstü hâl nedenleri nelerdir?
- Başvurulan aracın sınırlama amacı açısından gerekli olması neyin gereğidir?
- 1982 Anayasasının ilk haline göre olağanüstü hal ilanına kim karar verildi?
- Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kanun hükmünde midir?
- Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetimi kim tarafından yapılır?
OHAL kararnamelerini kim denetler?
Anayasa m. 148: “Anayasa Mahkemesi, kanunların olağanüstü hal ilanına ilişkin olanlar da dâhil kanun hükmünde kararnamelerin ve TBMM İç Tüzüğü'nün Anayasa'ya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu
denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar.
Olağanüstü hâl ilanı kararı denetlenebilir mi?
Peki, acaba TBMM'nin bu konuda verdiği
karar, Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından
denetlenebilir mi? OHAL ilanının onaylanması veya reddedilmesine ilişkin TBMM
kararı, bir meclis kararıdır. Anayasa Mahkemesi, kendisine açılan iptal davalarında kural olarak kanunları denetler.
Olağanüstü hali kim iptal eder?
Cumhurbaşkanı,
olağanüstü halin bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince ilanından sonra; süreyi uzatmaya, kapsamını değiştirmeye veya
olağanüstü hali kaldırmaya ilişkin hususlarda da karar almadan önce Milli Güvenlik Kurulunun görüşünü alır.
Olağanüstü hâl kararnamelerinin yargı denetimini hangi mahkeme yapar?
Olağanüstü hâl Cumhurbaşkanlığı
kararnamelerinin şekil ve esas bakımlarından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde dava açılamaması nedeniyle bu
kararnameler ancak Meclisin onayından sonra birer kanun olarak Anayasa Mahkemesinin yargısal
denetimine tâbi olacaklardır.
Kanun Hükmünde Kararname denetimini kim yapar?
Kanun hükmünde kararnameler hem meclis tarafından siyasi
denetime hem de Anayasa Mahkemesi tarafından yargısal
denetime tâbidirler.
1982 Anayasasının ilk haline göre olağanüstü hal ilanını aşağıdakilerden hangisi karar verirdi?
Anayasanın 120. maddesine
göre olağanüstü hal ilan edilebilmesi için Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulunun Milli Güvenlik Kurulunun görüşünü alması gerekir. Söz konusu
karar TBMM'nin onayına sunulur.
Aşağıdakilerden hangisi gerekli gördüğü takdirde ilan edilen olağanüstü hali kaldırabilir?
Buna
göre;
Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı,
olağanüstü halin
gerekli kıldığı konularda, … Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Kanun hükmündeki bu kararnameler Resmî Gazetede yayımlanır, aynı gün Meclis onayına sunulur.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenebilir mi?
Anayasa Mahkemesİ tarafından denetlenebİlİr mİ? ... “Olağanüstü hâllerde, sıkıyönetim ve savaş hâllerinde çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla,
Anayasa Mahkemesinde dava açılamaz”.
Olağanüstü hâl nedenleri nelerdir?
Olağanüstü hâl ya da kısa adıyla bilinen OHAL,
olağanüstü bir yönetim düzeninin gerekli olduğu doğal afet, tehlikeli salgın hastalık, ekonomik bunalım, kamu düzeni tehlike altına sokan yaygın şiddet vakaları gibi durumlarda başvurulan uygulamadır.
Başvurulan aracın sınırlama amacı açısından gerekli olması neyin gereğidir?
Bu husus doktrinde “ölçülülük ilkesi”
olarak isimlendirilmektedir. Bu ilke, genel
olarak, “sınırlandırlmada
başvurulan aracın sınıflama
amacını gerçekleştirmeye elverişli olmasını; bu
aracın sınırlama amacı açısından gerekli olmasını ve araçla amacın ölçüsüz bir oran bulunmasını ifade eder”[18].
1982 Anayasasının ilk haline göre olağanüstü hal ilanına kim karar verildi?
1982 Anayasasının 2017 değişikliğinden önceki
hâline göre,
olağanüstü hâl rejimi yani
olağanüstü hâl ve sıkıyönetim ilan etme yetkisi, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu'na aittir (119, 120, 122.mad).
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kanun hükmünde midir?
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yukarıda açıklandığı üzere, Yürütme Organının yürütme yetkisine ilişkin konularda kural koyucu işlemleridir ve, olağanüstü hâl döneminde çıkarılanlar hariç,
kanun gücünde değildirler.
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetimi kim tarafından yapılır?
Bu ayrımdan hareketle de asli nitelik taşıyan
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yargısal denetimi Anayasa Mahkemesi'nce, tali nitelikteki
Cumhurbaşkanı kararlarının
yargısal denetimi ise Danıştay
tarafından yapılır.